artykuły o ii wojnie światowej

Niemiecki historyk o reparacjach: Obliczyliśmy to dokładnie. 800 mld euro do zapłaty [WYWIAD] Maciej Miłosz 12 października 2021, 07:30 Konwój amerykański zmierzający do Capetown, listopad 1941 (samolot SB2U) Konwoje morskie podczas II wojny światowej odgrywały duże znaczenie dla obu stron konfliktu, przede wszystkim dla strony alianckiej, stając się podstawowym środkiem ochrony jej żeglugi przed atakami okrętów i samolotów państw Osi. Umożliwiały przede A. Albańskie filmy o II wojnie światowej ‎ (63 strony) Amerykańskie filmy o II wojnie światowej ‎ (1 kategoria, 82 strony) Austriackie filmy o II wojnie światowej ‎ (1 kategoria, 3 strony) Niepodległość Rodezji (jako Zimbabwe), Nowych Hebrydów (jako Vanuatu) w 1980 i Belize w 1981 oznaczała, że oprócz rozproszonych wysp i placówek (i zaanektowanej w 1955 niezamieszkanej skały na Oceanie Atlantyckim, Rockall), proces dekolonizacji, który rozpoczął się po II wojnie światowej, został w dużej mierze zakończony. 3) Anonyma - "Kobieta w Berlinie". Kolejna autentyczna relacja z czasów II wojny światowej. To idealna pozycja, która uchroni nas przed nienawiścią i poszukiwaniem zemsty. Kiedy czytamy o tym piekle, które w okupowanych przez siebie krajach urządzili Niemcy, możemy mieć ochotę czy potrzebę szukania sprawiedliwości. nonton drama business proposal sub indo drakorindo. Artykuły w kategorii: II wojna światowa Fallschirmjager. Historia Niemieckich Wojsk SpadochronowychAutor: Jakub Białkowski Kampania wrześniowa 1939 roku - próba bilansuAutor: M. S. Rok 1944 na Kresach Wschodnich. Wyzwolenie czy zniewolenie?Autor: Tomasz Szczurowski Najlepsi w drugiej wojnie światowej (klasyfikacja według komandosów brytyjskich)Autor: Tomasz Szczurowski Udział Polaków w okupacji NiemiecAutor: Tomasz Szczurowski Prawda o ENIGMIE - Rzecz o polskich kryptologachAutor: Jacek E. Wilczur Fort Eben-Emael: Zwrotny Punkt Frank Joseph Między patriotyzmem a nieodpowiedzialnością. Czy są winni wzniecenia powstania warszawskiego?Autor: MS Łotewska Dywizja Waffen SS na PomorzuAutor: Jarosław Gdański Estońska dywizja Waffen SS na froncie wschodnim i na ziemiach polskichAutor: Jarosław Gdański Gorące lato 1944 roku. Czy potrzebna była "Burza"?Autor: M. S. Kto dowodził Wojskiem Polskim w II wojnie światowej? Szkic do portretu wyższej kadry dowódczejAutor: MS Powstanie warszawskie - "Signal"Autor: Brygada KamińskiegoAutor: Jarosław Gdański Tajemnica mazowieckiej katowni cz. 2Autor: Marek T. Frankowski Tajemnica mazowieckiej katowni część 1Autor: Marek T. Frankowski Rząd londyński w oczach NKGBAutor: Vitaliy Manzurenko, Redaktor magazynu „Odnostrij” Węgierskie jednostki Waffen SS w Budapeszcie i na ziemiach polskichAutor: Jarosław Gdański Niemieckie latające talerze - niebezpieczny mitAutor: Bartosz Rdułtowski Błękitna Dywizja na froncie wschodnimAutor: Marcin Gawęda 10. Panzer Division "Frundsberg"Autor: Jarosław Gdański Polacy po stronie NiemcówAutor: Jarosław Gdański Galicyjska dywizja Waffen SSAutor: Jarosław Gdański Tatarska epopeja w lasach kieleckichAutor: Jacek E. Wilczur Trzeci agresor we wrześniu 1939 Rafał Sierchuła W imię Hitlera i Allacha. Muzułmańskie jednostki Waffen SSAutor: Jarosław Gdański Dobrzy Niemcy w polskich mundurachAutor: Jarosław Gdański A na Tygrysy mieli VisyAutor: Leszek Erenfeicht Ihrowica - zabili nas w WigilięAutor: Lucyna Kulińska Błękitna Dywizja na froncie wschodnimAutor: Marcin Gawęda Czy Józef Lasek wydawał Żydów?Autor: Piotr Chmielowiec Zakłady Nobla w Bydgoszczy 1939-1945 Zbigniew Gruszka Globalne implikacje powstania warszawskiegoAutor: Adam Witek Rąbali nas jak kury na klocu...Autor: Wspomnienia Anny Kozieł spisała i zredagowała Magdalena Kolatowska 1941. Jak przegrać wojnę, wygrywając kampanięAutor: Józef Rak Rozmowy AK z NiemcamiAutor: Krzysztof Tarka Nasze matki, nasi ojcowie? Refleksje nad niemieckim obrazem przeszłościAutor: Józef Rak Prządki na szaniec!Autor: Józef Rak Polski wywiad oczami ludzi CanarisaAutor: Waldemar von Münch „Wszystko zostanie spalone”. Po powstaniu Niemcy... Po upadku powstania Himmler kazał zburzyć Warszawę: „Miasto ma całkowicie zniknąć z powierzchni ziemi”. Ale część skarbów Polacy zdołali ocalić... 22 lipca 2022 | Autorzy: Soraya Kuklińska To jedna z największych zagadek II... To tu ma powstać Wunderwaffe Hitlera – broń biologiczna. Klasztor urszulanek staje się siedzibą zła. Pracami kieruje doświadczony zbrodniarz wojenny Kurt Blome. 16 lipca 2022 | Autorzy: Paweł Głuszek To była największa taka operacja podczas... Maj 1940 roku. Niemcy prą na zachód. Francja upada. Brytyjczykom został skrawek terenu. Ewakuacja staje się konieczna. Paradoksalnie pomógł w niej Adolf Hitler! 10 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś Banda chorych psychicznie zwyrodnialców? Po wojnie... Jacy tak naprawdę byli naziści? Podczas procesu w Norymberdze alianci postanowili zbadać psychiatrycznie schwytanych hitlerowskich zbrodniarzy. 8 lipca 2022 | Autorzy: Paweł Filipiak Czy nadmiar ostrożności zgubił Erwina Rommla?... To był prawdziwy „efekt motyla”. Do tej pory nie znamy jednak odpowiedzi na najważniejsze pytanie: kto ostrzelał tamtego dnia samochód Erwina Rommla? 30 czerwca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś Człowiek, który stworzył Hitlera. Bez niego... Był nie tylko oficjalnym fotografem Führera, ale też jego bliskim przyjacielem. To on stworzył charakterystyczny wizerunek, który zapewnił Hitlerowi władzę. 28 czerwca 2022 | Autorzy: Maria Procner „Jeśli chory nie mógł sam pójść... Kapo i blokowymi w KL Gross-Rosen zostawali przede wszystkim niemieccy recydywiści: gwałciciele, złodzieje i mordercy. To oni znęcali się nad uwięzionymi. 27 czerwca 2022 | Autorzy: Tomasz Bonek „Przy życiu pozostało tylko dwóch: pewien... Przeciwnicy Pierre'a Clostermanna rozbijali się lub tonęli. On doczekał się chwały jako as lotnictwa myśliwskiego. Po wojnie opisał piekło walk powietrznych. 25 czerwca 2022 | Autorzy: Pierre Clostermann Nalot, który miał złamać Wielką Brytanię 7 września 1940 roku w piękny upalny dzień Londyn stracił swoją nietykalność. Trzecia Rzesza rozpoczęła operacje Blitz, pierwszym jej punktem było wysłanie blisko 1000 samolotów... 21 czerwca 2022 | Autorzy: Erik Larson 10 tysięcy Żydów za jednego nazistę.... W 1945 roku naziści nie mieli złudzeń – przegrali wojnę. Himmler, by się ratować, złożył aliantom propozycję pokoju. Jego zdrada przypieczętowała los Hitlera. 20 czerwca 2022 | Autorzy: Maria Procner Niewybaczalna zbrodnia czy... konieczność? Dlaczego Brytyjczycy... Kapitulacja Francji 22 czerwca 1940 roku była dla Anglii poważnym zagrożeniem. By francuska flota nie dostała się w ręce Hitlera, Churchill kazał ją... zatopić. 15 czerwca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś Pożyteczni idioci i wujaszek Joe. Jak... Przez lata Zachód wierzył w propagandę o ZSRR jako kraju szczęśliwości. Z głupoty i... wyrachowania ludzi, których Lenin nazywał „pożytecznymi idiotami”. 7 czerwca 2022 | Autorzy: Marcin Moneta Rosjanie urządzili mieszkańcom miasta gehennę. Ostatnie... Liczba mieszkańców Kołobrzegu na przełomie lutego i marca 1945 r. wzrosła z 35 000 do nawet 85 000. Obrona Festung Kolberg była ich jedyną nadzieją... 26 maja 2022 | Autorzy: Soraya Kuklińska Pacjenci „bez szans na wyzdrowienie”. Jak... Niepełnosprawne dzieci wywożono do lasów pod pozorem "wycieczek". Dorosłych mordowano drewnianymi pałkami lub strzałem w tył głowy. Jedyną ich "zbrodnią" było to, że uznano ich... 23 maja 2022 | Autorzy: Dariusz Kaliński Mordował Polaków i ograbił Kraków z... Otto Wächter był zastępcą Hansa Franka, gubernatorem dystryktu krakowskiego i Galicji. Ścigano go za zbrodnie na 100 tys. Polaków, ale nigdy nie został ukarany. 12 maja 2022 | Autorzy: Philippe Sands Szlak szczurów. Kościół pomagał nazistowskim zbrodniarzom... Po wojnie tysiące hitlerowskich zbrodniarzy uniknęło sprawiedliwości, uciekając do Ameryki Południowej tzw. szlakiem szczurów. Pomógł im w tym Watykan. 7 maja 2022 | Autorzy: Maria Procner Polska agentka wydobywała od Niemców największe... Jest zaliczana do najlepszych alianckich agentek II wojny światowej. Ta polska arystokratka przez lata wodziła Niemców za nos. Ba, czyniła to... z klasą. 6 maja 2022 | Autorzy: Maria Procner Ta polska organizacja wywiadowcza była jedną... Muszkieterzy Stefana Witkowskiego byli jedną z najskuteczniejszych i najbardziej tajemniczych polskich organizacji podziemnych w czasie II wojny światowej. 27 kwietnia 2022 | Autorzy: Klementyna Mankowska Mieczysław Przybylski. Akowiec na wsi Porucznik Mieczysław Przybylski we wrześniu 1939 roku dowodził kompanią w 1 Pułku Strzelców Podhalańskich. Bił się dzielnie i kiedy pod Szymbarkiem został odcięty ze swymi... 25 kwietnia 2022 | Autorzy: Piotr Korczyński Stała się twarzą polskich sanitariuszek, które... Pomnik Sanitariuszki przedstawia dziewczynę w mundurze opatrującą żołnierza. Jej pierwowzorem miała być „Linka”, która zginęła w krwawych walkach o Kołobrzeg. 23 kwietnia 2022 | Autorzy: Soraya Kuklińska Amerykanie właśnie reaktywowali ustawę z czasów...... W związku z wojną w Ukrainie Senat USA jednogłośnie reaktywował Lend-Lease Act z czasów II wojny światowej. Czego dotyczy ta ustawa? 13 kwietnia 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś Jak wyglądała kapitulacja niemieckiej armii pod... Pod koniec stycznia 1943 roku uwięzieni pod Stalingradem żołnierze 6. Armii niemieckiej byli skrajnie wyczerpani. Wbrew rozkazom Hitlera marszałek Friedrich von Paulus w końcu się... 4 kwietnia 2022 | Autorzy: Antony Beevor Wspomnienia dziecka z Auschwitz: „Kapo chętnie... Bogdan Bartnikowski miał 12 lat kiedy trafił do Auschwitz. Przeżył, ale koszmar, którego doświadczył, nadal go prześladuje. Tak wspomina horror obozu. 15 marca 2022 | Autorzy: Bogdan Bartnikowski Zapomniane ofiary akcji „Wisła”. To jedna... Padli ofiarą dwóch przymusowych wysiedleń, w tym niesławnej akcji „Wisła”. Przetrwali jednak te lata i trudny czas PRL-u. Kim dokładnie są Łemkowie? 12 marca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś Miniaturowe pomniki ofiar nazizmu, antywojenne obrazy... Sztuka bywa odbiciem społecznych niepokojów i konfliktów. Często mówi głośniej niż słowa. I przypomina o tym, o czym niektórzy chcieliby zapomnieć. 4 marca 2022 | Autorzy: Agata Dobosz Pierwszy obóz koncentracyjny na terenach polskich... Fort VII w Poznaniu był pierwszym obozem koncentracyjnym w Polsce. Miał złowrogą sławę fabryki śmierci. Przeniesienie stąd do Oświęcimia było dobrą wiadomością. 3 marca 2022 | Autorzy: Grzegorz Okoński Fabryki III Rzeszy – przemysł na... Znane na całym świecie koncerny – samochodowe, farmaceutyczne i inne – pracowały dla nazistów. Lista firm, które bogaciły się dzięki Hitlerowi, jest długa. 1 lutego 2022 | Autorzy: Marcin Moneta pub-4343798278943342, DIRECT, f08c47fec0942fa0 Do dziś dnia czasy II wojny światowej skrywają wiele tajemnic. Każdego roku wiele faktów, statystyk i ciekawostek z tamtych trudnych czasów wychodzi na jaw i historię ludzi oraz narodów poznajemy nieco lepiej... #1. W 1941 roku armia USA była mniej liczna od armii rumuńskiej. #2. Brytyjczycy byli w stanie stworzyć sztuczne światło Księżyca podczas bitew, które toczyły się nocą. #3. Całkowita liczba ofiar po stronie niemieckiej to 4 429 875 osób. Prawie 80% poległo z rąk Rosjan. #4. Podczas oblężenia Leningradu zginęło więcej radzieckich żołnierzy niż było ofiar wśród wojskowych po stronie USA i Wielkiej Brytanii w sumie w trakcie całej II wojny światowej. #5. Gdy USA wypowiedziały wojnę Japonii w 1941 roku, w szeregach armii pracowało około 1000 pielęgniarek. Pod koniec wojny liczba ta wzrosła aż do 60 tysięcy. #6. Niemiecka armia straciła więcej ludzi z powodu odmrożeń na froncie wschodnim w 1941 roku niż w wyniku bezpośrednich walk przeciwko wojskom radzieckim. #7. Ta fotografia została wykonana chwilę po tym, jak Winston Churchill przeszedł zawał serca. #8. Podczas II wojny światowej Kanada wyprodukowała więcej ciężarówek niż w sumie zeszło z taśm montażowych w Japonii, w Niemczech i we Włoszech. #9. Więcej rakiet V2 spadło na Belgię niż na Wielką Brytanię. #10. Podczas II wojny światowej Niemcy wcieliły w szeregi armii ponad 3 miliony zwierząt jucznych. Większość z nich stanowiły konie. #11. Naród, który stracił największą liczbę obywateli podczas II wojny światowej to ZSRR. W latach 1939-1945 zginęło ponad 21 milionów Rosjan. #12. W latach 1939-1945 alianci zrzucili 3,4 miliona ton bomb. #13. SS miało tajne konto w banku, na którym przechowywane było złoto, pieniądze i inne cenne przedmioty skradzione europejskim Żydom. Fałszywe konto było założone na nazwisko Max Heiliger. #14. Podczas II wojny światowej w szeregach armii USA walczyło około 600 tysięcy Żydów. #15. Niemieckie okręty podwodne (U-boot) zatopiły około 2000 statków należących do aliantów. Podczas tych operacji Niemcy straciły około 781 U-bootów. #16. W czasach II wojny światowej Amerykanie nazywali hamburgery burgerami wolności. Nazwa hamburgery brzmiała w ich mniemaniu zbyt niemiecko. Polacy w ZSRR i stosunki z tym państwemWybuch wojny między Niemcami a ZSRR 22 czerwca 1941 r. i poparcie aliantów dla Stalina postawiło rząd polski w trudnej sytuacji. Z jednej strony ZSRR stał się potencjalnym sojusznikiem w walce z Niemcami, z drugiej zaś Stalin nie zamierzał składać wiążących deklaracji w sprawie powojennych granic Rzeczypospolitej. Sikorski wybrał opcję pragmatyczną i zawarł układ dyplomatyczny z ZSRR, znany pod nazwą układ Sikorski-Majski. Na jego mocy ZSRR zwolnił z więzień Polaków znajdujących się na terenie ZSRR i umożliwił stworzenie tam polskiej armii. W kwestii granic padło jedynie wymijające stwierdzenie, że pakt Ribbentrop-Mołotow uznaje się za Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR został gen. Władysław Anders. Pod jego opiekę przybywali nie tylko potencjalni poborowi, ale i całe rodziny pragnące wydostać się z Rosji, w sumie ponad 40 tys. żołnierzy i ponad 70 tys. cywilów. W 1942 r. Armia Andersa wobec tragicznych braków w zaopatrzeniu i trudności w porozumieniu ze Stalinem ewakuowała się z ZSRR, docierając przez Iran na Bliski Wschód. Wojska te wzięły później udział w kampanii włoskiej w 1944 formowania armii Andersa w ZSRR strona polska nie mogła odnaleźć wielu oficerów (w tym generałów), o których było wiadomo, że dostali się w ręce Armii Czerwonej w 1939 r. Ich los wypłynął na światło dzienne w 1943 r., gdy Niemcy ogłosili, że znaleźli w lesie niedaleko miejscowości Katyń masowe groby polskich oficerów. Jak się później okazało, Rosjanie wymordowali w 1940 r. blisko 19 tysięcy polskich oficerów i policjantów przebywających od 1939 r. w obozach jenieckich. Odkrycie tego faktu, a szczególnie polska prośba skierowana do Czerwonego Krzyża, aby przeprowadził niezależne śledztwo w tej sprawie, stały się dla Stalina pretekstem do zawieszenia stosunków dyplomatycznych z 1943 roku, wobec korzystnej sytuacji na froncie, stosunki dyplomatyczne z rządem polskim na wychodźstwie nie były dla Stalina niezbędne. Rozpoczął on realizację planów rozszerzenia wpływów ZSRR w Europie Środkowej przy pomocy miejscowych komunistów. Aby zrealizować to zamierzenie w Moskwie powołano Związek Patriotów Polskich, organizację skupiającą polskich komunistów. Pod patronatem ZPP rozpoczęto formowanie 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, na czele której stanął gen. Zygmunt Berling, ściśle kontrolowany przez komunistycznych oficerów politycznych i sowieckich oficerów w składzie jednostki. Wojska polskie formowane w ZSRR przeszły chrzest bojowy pod Lenino jesienią 1943 r., a w latach 1944 - 1945 uczestniczyły w wyzwalaniu centralnych ziem polskich i operacji berlińskiej. Najpierw była to dywizja, potem korpus, 1. Armia Ludowego Wojska Polskiego, a w końcowych etapie wojny również 2. Armia. W połowie 1944 r. te siły liczyły już blisko 200 tys. żołnierzy. Ziemie polskie pod okupacjąW 1939 r. okupowane terytorium Polski podzielono wzdłuż linii Bugu między Niemcy a ZSRR. Zachodnie i północne województwa zostały anektowane do Rzeszy, na terenie centralnej i południowej Polski Niemcy utworzyli tzw. Generalną Gubernię rządzoną przez funkcjonariusza NSDAP – Hansa Franka. We wschodnich województwach Rzeczpospolitej, zajętych przez ZSRR, władze radzieckie zorganizowały fasadowe wybory. Wyłonione w nich "ciała przedstawicielskie" zdecydowały o przyłączeniu tych ziem odpowiednio do Białoruskiej i Ukraińskiej SRR. Osobom mieszkającym na tych terenach odebrano polskie dokumenty i nie uznawano polskiego obywatelstwa. Okolice Wilna oddano Litwie, którą ZSRR zajął w czerwcu 1940 r. Niepolska ludność , a zwłaszcza jej biedne warstwy, początkowo nawet chętnie witały wkraczających Rosjan, lecz zmieniło się to wkrótce po falach aresztowań i pogarszającej się sytuacji gospodarczej na skutek wprowadzania gospodarki centralnie okupacja od początku była związana z brutalnymi represjami wobec Polaków. Jedną z pierwszych zbrodni na ziemiach polskich było zamordowanie w trakcie kampanii wrześniowej przez Wehrmacht 300 jeńców w miejscowości Ciepielów. Naziści mieli plan przekształcenia Polaków i innych Słowian, jako gorszej rasy, w niewolników. Zlikwidowali edukację na poziomie średnim i wyższym, zamknięto instytucje kultury. Przedstawicieli polskich elit mordowali bądź zsyłali do obozów koncentracyjnych. W 1939 roku koło Piaśnicy na Kaszubach wymordowano ok. 10-12 tys. Polaków, głównie przedstawicieli pomorskiej inteligencji i księży. W latach 1939-1941 dokonywano również masowych egzekucji w Palmirach koło Warszawy. Zamordowano tam wielu przedstawicieli elit politycznych, w tym marszałka Sejmu, Macieja Rataja i sportowców. Dla polskich więźniów Niemcy utworzyli obozy koncentracyjne na terenach włączonych do Rzeszy w Auschwitz i w Stutthofie. Wielu przedstawicieli polskiej inteligencji, w tym aresztowani w listopadzie 1939 wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego, trafiło do obozu Sachsenhausen. Polacy byli używani przez Niemców jako darmowa siła robocza. Szacuje się, że z całego terytorium przedwojennej Polski do przymusowej pracy w niemieckim przemyśle i rolnictwie trafiło ponad 2,5 mln osób, w tym ok. 1,8 mln z obszarów włączonych do Rzeszy oraz z Generalnej Guberni. Ponadto Niemcy podjęli wielkie akcje przesiedleń. W okresie 1939-1941 setki tysięcy Polaków zostało wysiedlonych z tzw. Warthegau, Śląska i Pomorza. W latach 1941-1943 Naziści wysiedlili kilkadziesiąt tysięcy osób z Zamojszczyzny i rozpoczęli osiedlanie tam Niemców ze Wschodu. Polska posiadała przed wojną największą mniejszość żydowską w Europie. Już w 1939 r. okupanci rozpoczęli skupianie Żydów w gettach, skąd – począwszy od 1941 r. regularnie ich wywożono do obozów zagłady. Dla realizacji planu „ostatecznej likwidacji” Żydów rozbudowano obozy na terenach włączonych do Rzeszy (Auschwitz i Stutthof) oraz stworzono nowe na terytorium Generalnej Guberni – w Chełmnie, Bełżcu, Sobiborze, Majdanku oraz Treblince. Ogółem w czasie okupacji zginęło ok. 3 mln obywateli polskich pochodzenia Krajowa informowała o Zagładzie rząd polski w Londynie, a za jego pośrednictwem zachodnich sojuszników. Naoczny świadek zbrodni i kurier rządu polskiego Jan Karski w 1942 roku przedstawił swój raport przywódcom Wielkiej Brytanii i USA. W podziemiu, w 1942 roku utworzona została organizacja Rada Pomocy Żydom (Żegota), która zajmowała się pomocą Żydom ukrywającym się przed Niemcami. Niezależnie od tego niemała była również skala spontanicznej pomocy. Oprócz chwalebnych przykładów, źródła notują jednak również wiele sytuacji, kiedy Polacy zachowywali się obojętnie wobec zagłady, bądź współpracowali z nazistami w tropieniu Żydów. Najbardziej ponurym przypadkiem stał się udział polskich współmieszkańców w zamordowania kilkuset Żydów w miejscowości Jedwabne w 1941 roku, krótko po wycofaniu się okupujących wcześniej te tereny wojsk sowieckich. Jej dokładny przebieg, inicjatywa i rozmiar zaangażowania po stronie niemieckich żołnierzy i polskich jej uczestników pozostają jednak przedmiotem sporów oporuZawiązki polskiego ruchu oporu powstały już we wrześniu 1939 r., podczas oblężenia Warszawy. Wobec skrajnie trudnych warunków funkcjonowania (a zwłaszcza komunikacji między ośrodkami w kraju a rządem w Londynie), organizacja ruchu podziemnego ulegała licznym przemianom. Zmieniało się też jego kierownictwo. Cechą charakterystyczną polskiego państwa podziemnego było równoczesne istnienie trzech jego pionów: wojskowego (ZWZ-AK), cywilnego (Delegatura Rządu na Kraj i jej organy) oraz politycznego (Polityczny Komitet Porozumiewawczy, przekształcony w 1944 r. w namiastkę parlamentu, Radę Jedności Narodowej). Pion wojskowo-dywersyjny (Armia Krajowa) liczył w szczytowym swoim okresie w 1943 r. blisko 400 tys. osób. Jego bieżącym zadaniem było zbieranie informacji wywiadowczych, akcji sabotażowych i odwetowych, stanowiących odpowiedź na rozpoczęte już w 1939 r. rządy terroru. Działania Armii Krajowej były nastawione na przygotowanie ogólnopolskiego powstania. Zakładano, opierając się na doświadczeniach I wojny światowej, że w chwili klęski na Zachodzie niemieckie wojska okupacyjne ulegną demoralizacji, co umożliwi przechwycenie władzy i sformowania regularnych jednostek polskich. W związku z tym kluczowe znaczenie miało przygotowanie w konspiracji kadr, zarówno żołnierzy, jak i cywilny konspiracji koordynował, powstające często samorzutnie, nielegalne szkolnictwo (publiczne szkoły nie funkcjonowały). Starano się też wpoić ludności zasady godnego zachowania się wobec okupantów. Zbliżanie się Armii Czerwonej do ziem polskich zmusiło kierownictwo AK do rewizji planów powstania powszechnego. Trzeba było zdecydować, czy wspierać Sowietów w przejmowaniu kontroli nad terytorium polskim, i jak postępować wobec towarzyszących Armii Czerwonej komunistów tworzących drogą faktów dokonanych organa nowej władzy. Już w 1943 r. zdecydowano się na przeprowadzenie akcji o kryptonimie „Burza”, polegającej na wzmożonej dywersji na tyłach cofających się wojsk niemieckich. Szczególnie nasilone działania partyzanckie prowadzono na Wołyniu (27. Dywizja Piechoty AK), wileńszczyźnie (Operacja Ostra Brama, której celem było wyzwolenie Wilna), Lubelszczyźnie i kielecczyźnie. Za każdym razem, po nawiązaniu kontaktu z wojskami rosyjskimi, od żołnierzy żądano wstępowania do armii Berlinga, a oficerów aresztowano i wywożono do ZSRR.

artykuły o ii wojnie światowej